Sami Pasazade, 1888de yayinlanan Sergüzest romaninda, o yillarda ragbet gören esaret konusunu islemis ve böylelikle esaretin gayri insani yönüne dikkat cekmeye calismistir. Roman Kafkasyadan kacirildiktan sonra bir mal gibi alinip satilan, oradan oraya sürüklenip horlanan bir genc kiz olan Dilber en sonunda Asaf Pasanin konagina satilmistir. O konakta egitim görür, hatta Fransizca ögrenir. Avrupada okumus, ressam, iyi kalpli bir genc olan Celal, Asaf Pasanin ogludur, Dilbere asik olur. Annesi, bu sevginin farkina varinca, oglunu bir esir parcasindan kurtarmak ister, roman Dilberi hakir gören zengin tabaka arasindaki celiskiler üzerine kurulmustur.